ਮੰਗਤੇ ਵਾਂਗ ਸੜਕਾਂ ਉੱਪਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਲੂ ਕੰਡੇ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕਹਾਣੀ, ਕਿਸੇ ਫਿਲਮ ਦੀ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈਰਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਸ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮਨੀਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਜਾਂ ਜਾਣ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਹਰੇਕ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਇਹ ਹੀ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕੀ ਅਜਿਹਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ?
ਅਜਿਹੇ ਦਿਨ ਕਿਸਮਤ ਕਿਸੇ ਨਾ ਦਿਖਾਏ – ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਨੀਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਦੋ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਭਿਖਾਰੀ ਮੰਨ ਕੇ ਮਨੀਸ਼ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਨਾ ਵਧਾਉਂਦੇ, ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਮਨੀਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦਾ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਗੁੰਮਨਾਮੀ ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਫਿਰਦੇ ਅਤੇ ਸਭ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ!
ਦਰਅਸਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਹਿਰ ਗਵਾਲੀਅਰ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਹੋਈਆਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੌਰਾਨ, ਉਪ ਪੁਲਿਸ ਕਪਤਾਨ (ਡੀਐਸਪੀ) ਰਤਨੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਅਤੇ ਵਿਜੇ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਆਦਮੀ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਜੋ ਕੂੜੇ ਦੇ ਢੇਰ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਭਾਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਭੁੱਖ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਹ ਠੰਢ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵੀ ਸੀ। ਮਨੀਸ਼ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵੇਖ ਕੇ ਡੀਐਸਪੀ ਰਤਨੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਅਤੇ ਵਿਜੇ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਸਕੇ।
ਉਸ ਤੋਂ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਉਸ ਕੋਲ ਗਏ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮੰਗਤੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਏ – ਓਏ ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣਾ ਬੈਚਮੈਟ ਮਨੀਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਹੈ। ਮਨੀਸ਼ ਅਤੇ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਸਬ-ਇੰਸਪੈਕਟਰਾਂ ਵਜੋਂ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਆਇਆ ਹੋਣਾ ਕਿ ਜੇ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਮਨੀਸ਼ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵਰਗਾ ਡੀਐਸਪੀ ਹੁੰਦਾ।
ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜੈਕਟ ਅਤੇ ਜੁੱਤੀ ਠੰਢ ਤੋਂ ਇਸ ਸੁੰਗੜੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੰਗਤਾ ਸਮਝ ਜਿਸਦੀ ਉਹ ਮਦਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਉਸਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਸਾਥੀ ਹੈ ਜੋ ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਗੁਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਮਨੀਸ਼ ਲਗਭਗ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਭਟਕਦਾ ਦਿਨ ਗੁਜ਼ਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਇਕ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿੱਥੋਂ ਉਹ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਨੀਸ਼ ਸਿਰਫ ਭੀਖ ਮੰਗ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਤੀਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਤਨੀ ਨਿਆਂ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸਨੇ ਮਨੀਸ਼ ਤੋਂ ਤਲਾਕ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਮਨੀਸ਼ ਦਾ ਭਰਾ ਵੀ ਇਕ ਥਾਣੇ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਚਾਚੇ ਐਸਐਸਪੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ। ਭੈਣ ਵੀ ਇੱਕ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ।
ਰਤਨੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਅਤੇ ਵਿਜੇ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ, ਮਨੀਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੂੰ 1999 ਵਿੱਚ ਸਬ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 2005 ਤੱਕ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਮਿੰਟ ‘ਤੇ ਦਤੀਆ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਰਿਹਾ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਮਨੀਸ਼ ਇਕ ਚੰਗਾ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਵੀ ਸੀ।
ਮਨੀਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ, ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਮਨੀਸ਼ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਮਨੀਸ਼ ਨੂੰ ਇਕ ਸਮਾਜਕ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੀਸ਼ ਦਾ ਇਥੇ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਲਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
