ਜੇਕਰ ਜਨੂੰਨ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕੰਮ ਹੈ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਝੁੱਗੀ ਬਸਤੀ ਦੇ ਗਰੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦਾ। ਕੰਮ ਚਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਇਹ ਰੰਗ ਲੈ ਆਇਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇੜਲੇ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਥਾਈ ਅਤੇ ਘੱਟ ਖਰਚੇ ਵਾਲਾ ਸਕੂਲ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 5 ਤੋਂ 15 ਸਾਲ ਦੇ ਲਗਭਗ 50 ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਉਦੇਸ਼ ਕੀ ਹੈ:
ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਹ ਹਨ ਜੋ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਗਏ ਸਨ ਜਾਂ ਸਕੂਲ ਛੁੱਟ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਜਰਤ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਪਾਲਦੇ ਹਨ। ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਘਾਟ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ, ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਨਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ। ਸਿਪਾਹੀ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚੰਗੀ ਸਮਝ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਤਜਰਬਾ ਵੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲੋਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਮੈਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ।” ਸਿਪਾਹੀ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਅਜਿਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਗਿਆਨ ਦੇਣਾ ਜਾਂ ਸਮਝ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਰੋਜ਼ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰ ਸਕਣ। ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ, ਤੁਸੀਂ ਬੱਸ ਦਾ ਰੂਟ ਅਤੇ ਨੰਬਰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਬੱਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਬੱਚੇ ਸਹੀ ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਦੇ ਫ਼ਰਕ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ।
ਇੰਝ ਹੋਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤ:
ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਜੋ ਕਿ 11 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਅ ਰਹੇ ਹਨ, ਨੇ ਗਰੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ 2016 ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਗਈ। ਕੋਤਵਾਲੀ ਥਾਣੇ ਅਧੀਨ ਪੈਂਦੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਪੁਲਿਸ ਚੌਕੀ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸ਼ਾਮ ਪੰਜ ਵਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਉਹ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਅੰਕਿਤ ਸ਼ਰਮਾ ਹੈ, ਜੋ 12 ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ ਉਹ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੋਵਿਡ 19 ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ:
ਗਲੋਬਲ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ (ਕੋਵਿਡ-19) ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਵੀ ਇਸ ਛੋਟੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਿਆ ਹੈ। ਤਾਲਾ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਔਨਲਾਈਨ ਵਿਦਿਆ ਜਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ / ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਆਦਿ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦੂਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸਵੱਛਤਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕਲਾਸ ਦਾ ਵੀ ਖਿਆਲ ਰਖਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਫੇਸ ਮਾਸਕ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਥਾਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਸੀਨੀਅਰ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
