ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ‘ਚ ਤਾਇਨਾਤ ਹੌਲਦਾਰ ਰਾਮ ਭਜਨ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਵੀ ਦੁਸ਼ਯੰਤ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ੇਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਕੌਣ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਮਾਨ ‘ਚ ਸੁਰਾਖ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਤਾ ਇੱਕ ਪੱਥਰ ਤੋਂ ਤਬੀਅਤ ਸੇ ਉਛਾਲੋ ਯਾਰੋ’ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਯਾਦ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ੇਅਰ ਰਾਮ ਭਜਨ ਵਰਗੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈ ਕੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਰਾਮ ਭਜਨ ਨੇ ਸ਼ੇਅਰ ਦੇ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਗਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (UPSC) ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਸਫਲ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਭਜਨ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 34 ਸਾਲਾ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹੈੱਡ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਰਾਮ ਭਜਨ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਨਾਂਅ ਉਨ੍ਹਾਂ 933 ਲੋਕਾਂ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਅਫਸਰ ਬਣਨ ਲਈ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਉਸਦੀ ਅੱਠਵੀਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ 667ਵਾਂ ਰੈਂਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਰੈਂਕ ‘ਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਵੀ ਯਤਨ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹੈੱਡ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਰਾਮ ਭਜਨ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਸਾਕਾਰ ਹੋਣ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਰੀ ਅੱਠਵੀਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਓਬੀਸੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਤੋਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਉਹ ਨੌਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ। ਰਾਮ ਭਜਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਆਖਰੀ ਮੌਕਾ ਬਚਿਆ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸਫ਼ਲ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਅਗਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੁੰਦੀ।
ਰਾਮ ਭਜਨ, ਜੋ ਮੂਲ ਰੂਪ ਤੋਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, 2009 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਗੁਆਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਪਣਾ ਰੈਂਕ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਉਹ 28 ਮਈ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੁੱਢਲੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਬੈਠ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਮ ਭਜਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਾਮੂਲੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮਰਦੂਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬੇਸ਼ੱਕ ਸਾਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਾਰੀ, ਪਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੁਝ ਵੱਡਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਅਤੇ ਉਸਾਰੂ ਸੋਚ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦਿੱਤੀ।
ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਰੈਂਕ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ 28 ਮਈ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੁੱਢਲੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਹਾਜਰਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਰਾਮ ਭਜਨ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਿਛਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੀਟੀਆਈ-ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚ ਨਾਲ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਬਿਹਤਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ। ਉਸ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਗੁਆਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸਨ। ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਅਸੀਂ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ, ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਰਵੋਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਾਂਗਾ।
ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਮ ਭਜਨ ਕੁਮਾਰ UPSC ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 6 ਘੰਟੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਮਤਿਹਾਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਲੈ ਕੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 16 ਘੰਟੇ ਤਿਆਰੀ ਵਿਚ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਵਜੋਂ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 2019 ਵਿੱਚ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹਾਇਕ ਪੁਲਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਬਣੇ ਫਿਰੋਜ਼ ਆਲਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਰਾਮ ਭਜਨ ਕੁਮਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਰਾਮ ਭਜਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਇਸ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੌਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਥੰਮ ਵਾਂਗ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੀ ਰਹੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਭਜਨ ਲਿਖਤੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਅੰਕਾਂ ਕਾਰਨ ਰੈਂਕ ਵਿੱਚ ਪਛੜ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
UPSC ਸਿਵਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆ-2022 ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 933 ਉਮੀਦਵਾਰ ਸਫਲ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 613 ਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ 320 ਮਹਿਲਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਰਾਮ ਭਜਨ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਤੀਜੇ ਐਲਾਨੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ, ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵਧਾਈ ਸੰਦੇਸ਼ ਮਿਲਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਮਿਲਿਆ ਜੋ ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ UPSC ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਕੇ, ਕੋਈ ਵੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ IAS, IPS, IFS, IRS ਅਫਸਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
