ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਨੇ ਸਮੂਹ ‘ਏ’ ਜਨਰਲ ਡਿਊਟੀ (ਕਾਰਜਕਾਰੀ) ਕੈਡਰ ਅਤੇ ਇੰਡੋ-ਤਿੱਬਤ ਬਾਰਡਰ ਪੁਲਿਸ (ਆਈਟੀਬੀਪੀ) ਦੇ ਗੈਰ-ਜਨਰਲ ਡਿਊਟੀ ਕੈਡਰ ਦੇ ਸਮੀਖਿਆ ਮਤੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਤਹਿਤ ਆਈਟੀਬੀਪੀ ਅਤੇ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੇ ਵਧੀਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੀਆਂ ਸੀਨੀਅਰ ਡਿਊਟੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਗਰਾਨ ਸਟਾਫ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਹਾਇਕ ਕਮਾਂਡੈਂਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਧੀਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਸਾਮੀਆਂ ‘ਤੇ ਸਮੂਹ ‘ਏ’ ਜਨਰਲ ਡਿਊਟੀ (ਕਾਰਜਕਾਰੀ) ਕੈਡਰ ਅਤੇ ਨਾਨ-ਜਨਰਲ ਡਿਊਟੀ ਕੈਡਰ ਦੀ ਕੈਡਰ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਤੇ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੇ ਅਧੀਨ ਦੋ ਨਵੀਆਂ ਕਮਾਂਡਾਂ (ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਪੱਛਮੀ ਕਮਾਂਡ ਅਤੇ ਗੁਹਾਟੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਕਮਾਂਡ) ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਜਾਏਗਾ।
ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਭਾਵ:
ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਈਟੀਬੀਪੀ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਰੁੱਪ ‘ਏ’ ਦੀਆਂ ਅਸਾਮੀਆਂ ਦੇ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਤਾਕਤ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰੀ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਗਰੁੱਪ ‘ਏ’ ਕੈਡਰ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਤਜਵੀਜ਼ਲ਼ਸ਼ੁਦਾ ਅਸਾਮੀਆਂ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਸਿਰਜਣਾ ਫੋਰਸ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗੀ। ਇਹ ਗਰੁੱਪ ‘ਏ’ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਨਰਲ ਡਿਊਟੀ ਕੈਡਰ ਵਿੱਚ 60 ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੱਧਰਾਂ ‘ਤੇ ਗਰੁੱਪ’ ਏ ‘ਨਾਨ ਜਨਰਲ ਕਾਡਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅਸਾਮੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਧੀਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਤੇ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਦੋ ਨਵੇਂ ਕਮਾਂਡ (ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੈਸਟਰਨ ਕਮਾਂਡ ਅਤੇ ਗੁਹਾਟੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਕਮਾਂਡ) ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮਤਾ ਵੀ ਹੈ।
ਰਸਮੀ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ‘ਤੇ, ਇਹ ਨਵੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਅਸਾਮੀਆਂ ਭਰਤੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਰੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਹ ਜਨਰਲ ਡਿਊਟੀ ਕੈਡਰ ਵਿੱਚ ਗਰੁੱਪ ‘ਏ’ ਦੀਆਂ ਅਸਾਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ 1147 ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 1207 ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਸਾਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਧੀਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੀਆਂ 2 ਅਸਾਮੀਆਂ, ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਡਿਪਟੀ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੀਆਂ 10 ਅਸਾਮੀਆਂ ਵਧਣਗੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਮਾਂਡੈਂਟ ਦੀਆਂ 13, ਕਮਾਂਡੈਂਟ ਦੀਆਂ 16 ਅਸਾਮੀਆਂ ਅਤੇ ਕਮਾਂਡੈਂਟ ਦੀਆਂ 9 ਅਸਾਮੀਆਂ ਵਧਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੈਰ-ਜਨਰਲ ਡਿਊਟੀ ਕੈਡਰ ਵਿੱਚ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੀਆਂ ਦੋ ਨਵੀਆਂ ਅਸਾਮੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਆਈਟੀਬੀਪੀ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ:
ਭਾਰਤ-ਉੱਤਰ ਸਰਹੱਦਾਂ ‘ਤੇ ਚੀਨੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਲ 1962 ਵਿੱਚ ਇੰਡੋ-ਤਿੱਬਤ ਬਾਰਡਰ ਪੁਲਿਸ ਫੋਰਸ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਚਾਰ ਆਈ ਟੀ ਬੀ ਪੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕ੍ਰਮਵਾਰ 1978 ਅਤੇ 1987 ਵਿੱਚ, ਇਸ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪੁਨਰ ਗਠਨ ਅਤੇ ਕੈਡਰ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਦੇ ਢੰਗ-ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲੋੜ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ। 1988 ਵਿੱਚ, ਆਈਟੀਬੀਪੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕੈਡਰ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ 27,298 ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੈਡਰ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਮੀਖਿਆ 2001 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਆਈਟੀਬੀਪੀ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਕੇ 32,386 ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਕੇ 89,429 ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ:
ਇਸ ਵੇਲੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦਾ ਇੱਕ ਅਹੁਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਫੋਰਸ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫੋਰਸ ਦੇ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਵਧੀਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦਾ ਇੱਕ ਅਹੁਦਾ ਹੈ। ਆਈਟੀਬੀਪੀ ਵਿੱਚ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ / ਜਨਰਲ ਡਿਊਟੀ (ਕਾਰਜਕਾਰੀ) ਕੈਡਰ ਦੀਆਂ 10 ਅਧਿਕਾਰਤ ਅਸਾਮੀਆਂ ਹਨ। ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਵਧੀਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਦੀਆਂ ਅਸਾਮੀਆਂ ਆਈਪੀਐੱਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਡੈਪੂਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਭਰੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ (ਆਈਜੀ) ਦੀਆਂ 50 ਫੀਸਦੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਡੈਪੂਟੇਸ਼ਨ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਕੈਡਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨਾਲ ਡਿਪਟੀ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ (ਡੀਆਈਜੀ) ਦੀਆਂ 80 ਫੀਸਦੀ ਅਸਾਮੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
