ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਹਰ ਹਰਕਤ, ਬਦਲਦੇ ਹਲਾਤ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਸੰਧਾਇਕ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਆਈਐੱਨਐੱਸ ਸੰਧਾਇਕ, ਚਾਰ ਸੰਧਾਇਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਨੂੰ ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਜ਼ਨ ਅਤੇ 110 ਮੀਟਰ ਲੰਬੇ, INS ਸੰਧਾਇਕ ਨੂੰ ਗਾਰਡਨ ਰੀਚ ਸ਼ਿਪ ਬਿਲਡਰਾਂ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਹਨ।
INS ਸੰਧਾਇਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੰਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਅਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਜਾਂ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਜਾਸੂਸੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਕੋਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਸ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਬੋਫੋਰਸ ਤੋਪ ਵੀ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ ਵਿੱਚ ਆਈਐੱਨਏ ਸੰਧਾਇਕ ਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨਿੰਗ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀਆਂ ਕੁਝ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਵੱਲੋਂ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਲਈ ਸੰਧਾਇਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦੱਸਿਆ।
ਸੰਧਾਇਕ ਜੇ 18 ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ 4 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਮੰਗ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਟੈਂਡਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਠੇਕਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਇੱਕ ਅਦਾਰੇ ਗਾਰਡਨ ਰੀਚ ਸ਼ਿਪ ਬਿਲਡਰਜ਼ ਐਂਡ ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ (ਜੀਆਰਐੱਸਈ) ਨੇ ਐਲ ਐਂਡ ਟੀ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਠੇਕਾ 30 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ GRSE ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸਾਰੀ ਲਈ 36 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸੰਧਾਇਕ ਜੇ 18 ਦਾ ਨਾਮ ਪਹਿਲਾਂ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੰਧਾਇਕ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਕੀਲ ਸਮਾਰੋਹ 1 ਦਸੰਬਰ 2020 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਯਾਨੀ 5 ਦਸੰਬਰ 2021 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੰਦਰਗਾਹ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, INS ਸੰਧਾਇਕ ਨੂੰ 3 ਦਸੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਬਾਕੀ ਤਿੰਨ ਸਰਵੇਖਣ ਜਹਾਜ਼ਾਂ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਇਕਸ਼ਕ ਅਤੇ ਮੋਡੀਫਾਇਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਵੀ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 2020, 2021 ਅਤੇ 2022 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਮੋਡੀਫਾਇਰ ਨੂੰ ਜੂਨ 2023 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
