23ਵਾਂ ‘ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ’ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਾਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਤੋਂ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਮੇਤ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੱਕ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਆਗੂਆਂ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੇ 1999 ਵਿੱਚ ਕਾਰਗਿਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਖਦੇੜਨ ਵਿੱਚ ਲਾਮਿਸਾਲ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ। ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਅੰਗ ਵੀ ਗੁਆ ਦਿੱਤੇ।
ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਤਿੰਨਾਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ, ਜ਼ਮੀਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਮਨੋਜ ਪਾਂਡੇ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਐਡਮਿਰਲ ਆਰ ਹਰੀ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੀਆਰ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਾਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ‘ਤੇ ਫੁੱਲ ਮਾਲਾਵਾਂ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦਿਆਂ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹੀਦ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਿਣੀ ਰਹੇਗਾ। ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤਿੰਨਾਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੀ ਹਨ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ 23ਵੇਂ ਕਾਰਗਿਲ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਟਵੀਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ ਸਾਡੀਆਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੀ ਅਸਾਧਾਰਣ ਬਹਾਦਰੀ, ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਬਹਾਦਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦੀ ਹਾਂ। ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਿਣੀ ਰਹਿਣਗੇ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ ਮਾਤਾ ਭਾਰਤੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ:
ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜੰਗਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਨਮੋਸ਼ੀਜਨਕ ਹਾਰ ਦਾ ਦੁੱਖ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸਗੋਂ ਪੂਰਬੀ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨਾਂਅ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਇਆ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਲੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਦਦ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਉਸੇ ਹਾਰ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਜੰਗ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ:
ਕਾਰਗਿਲ ਅਤੇ ਦ੍ਰਾਸ ਵਰਗੇ ਉੱਚਾਈ ਵਾਲੇ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਚੌਕੀਆਂ ‘ਚ ਭਾਰੀ ਬਰਫਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹਾਲਾਤ ਇੰਨੇ ਖਰਾਬ ਹਨ ਕਿ ਉੱਥੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦਾ ਰਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਫੌਜੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। 1998 ਦੀਆਂ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਖਾਲੀ ਕੀਤੀਆਂ ਚੌਕੀਆਂ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮਿਲਸ਼ੀਆ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਨੀਮ ਫੌਜੀ ਦਸਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਪਾਰ ਭੇਜਦਾ ਰਿਹਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਸ ਘੁਸਪੈਠ ਨੂੰ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਦਰ’ ਦਾ ਨਾਂਅ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਵਿਚਾਲੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਅਤੇ ਸਿਆਚਿਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ:
ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘੁਸਪੈਠ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਖਦੇੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਰੇਖਾ ‘ਤੇ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲੈਣ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਫਿਰ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਅਧੀਨ 2,00,000 ਸੈਨਿਕ ਭੇਜੇ। ਕਾਰਗਿਲ ਦੀ ਇਹ ਜੰਗ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ 26 ਜੁਲਾਈ 1999 ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਈ ਸੀ। ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ 550 ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 1400 ਸੈਨਿਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਸਨ।
