ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪੁਣਛ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ‘ਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਘਾਟੀ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਅਧੀਨ ਬਾਰਾਸਿੰਘਾ ਬਟਾਲੀਅਨ ਦੀ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਦਾ ਨਾਂਅ ਬਦਲ ਕੇ ਆਕਾਸ਼ ਪੋਸਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਬਹਾਦੁਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨਾਲ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਹਾਦਹਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਫੌਜੀ ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਚੌਕੀ ਦਾ ਨਾਂਅ ਬਦਲਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲ-ਓ-ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਦਾ ਨਾਂਅ ਗੂੰਜ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਇਹ 9 ਸਤੰਬਰ 2009 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯੂਨਿਟ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਰਮਿਆਨ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਆਪਣੀ ਟੁਕੜੀ ਨਾਲ ਗਸ਼ਤ ‘ਤੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਰੋਂ ਆ ਰਹੇ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਦੇਖੀਆਂ। ਤੁਰੰਤ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ ਟੁਕੜੀ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਸਨ। ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਗਹਿਗੱਚ ਲੜਾਈ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੇ ਸੀ, ਉਸ ਪਾਸੇ ਵੀ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ। ਇਸ ਹਮਲੇ ‘ਚ ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਇਸ ਹਾਲਤ ‘ਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਕਰਾਰਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੋ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਮਹਾਨ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਸ਼ੌਰਿਆ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੀਪਤੀ ਸੰਬਿਆਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ, ਬੇਟੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਤੇਜਸ ਵੀ ਪਤੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਫੌਜੀ ਚੌਕੀ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਿਰ ਤੋਂ ਉਠ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਦੀ ਉਮਰ ਉਦੋਂ 34 ਸਾਲ ਸੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਚੇੱਨਈ ਵਿੱਚ ਆਫੀਸਰਜ਼ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਅਕੈਡਮੀ (OTA) ਤੋਂ ਪਾਸ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਮਰਾਠਾ ਲਾਈਟ ਇਨਫੈਂਟਰੀ (MLI) ਦੀ 5ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਕਮਿਸ਼ਨ ਬਣਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਮਿਤੀ 4 ਸਤੰਬਰ 1999 ਸੀ। ਜੰਮੂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਆਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1975 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਫੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਪਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ, ਤਿਉਂ-ਤਿਉਂ ਉਸ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਵਧਦਾ ਗਿਆ।
ਅਕਾਸ਼ ਪੋਸਟ ਦੇ ਨਾਮਕਰਨ ਸਮੇਂ ਵੀਰ ਨਾਰੀ ਦੀਪਤੀ ਸੰਬਿਆਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਮੀਂਬਰ ਵਾਲੀ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਪੀਰ ਬਾਬਾ ਦੀ ਸਮਾਧ ‘ਤੇ ਚਾਦਰ ਚੜ੍ਹਾਈ। ਇੱਥੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮੇਜਰ ਆਕਾਸ਼ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਫੌਜ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਉੱਥੇ ਸਥਿਤ ਸ਼ਹੀਦੀ ਥੰਮ ‘ਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਫੁੱਲ ਭੇਟ ਕੀਤੇ।