ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਾਲੇ ਦੋ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ- ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਸਿੱਕਮ ਵਿਚਾਲੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਝੜਪ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਸਰਹੱਦ ਦੀ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਝੜਪਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੇ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਦੀ ਝੜਪ ਉੱਤਰੀ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਵੱਡੀ ਸੀ।
ਪਹਿਲੀ ਝੜਪ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਪਾਂਗੋਂਗ ਤਸੋ ਝੀਲ ਦੇ ਕੰਢੇ ਫਿੰਗਰ 5 ਪੁਆਇੰਟ ‘ਤੇ 5 ਅਤੇ 6 ਮਈ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਹ ਝੀਲ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਪਿਘਲਣ ਕਰਕੇ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਕਈ ਝੀਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਨਾਮ ਹਨ। ਫੌਜੀ ਇੱਥੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਰਾਹੀਂ ਗਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੁਆਇੰਟਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ 1962 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਜੰਗ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕੋ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਪੱਥਰਬਾਜ਼ੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਜੋ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ। ਹਾਲੀਆ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਜਵਾਨ ਇੱਥੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿੰਨੀ ਹੈ।
ਝੜਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਨੇ ਵੀ ਇੱਥੇ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਝੜਪ 27 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਗਸ਼ਤ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇੱਥੇ 14 ਹਜ਼ਾਰ ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ 5 ਅਤੇ 6 ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਫੌਜਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਝੜਪ ਹੋਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਨੀਅਰ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਰ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਫਿਰ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਸਿੱਕਮ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਝੜਪ ਵਿੱਚ 4 ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਇਹ ਝੜਪ ਮੁਗੁਥੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਕੂ ਲਾ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਸਤੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਟਕਰਾਅ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਚੁਸ਼ੂਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੋਈ ਬਾਰਡਰ ਪਰਸਨਲ ਮੀਟਿੰਗ (ਬੀਪੀਐੱਮ) ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਾਮਲਾ ਸੁਲਝਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 2017 ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਡੋਕਲਾਮ ਦੋਵੇਂ ਫੌਜਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਵਿੱਚ 73 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਤਣਾਅ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਤਨਾਅ ਵਿਚਾਲੇ ਕਸ਼ਮਕਸ਼ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਹਿਮਾਲਿਆਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 3 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੀ ਅਸਲ ਸਰਹੱਦ ਰੇਖਾ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਹੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
