ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ IAC ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ, 2 ਸਤੰਬਰ 2022 ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 2005 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਵੱਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਆਈਏਸੀ ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਲਾਂਚ ਦਿਵਸ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਮੌਕਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣਗੇ।
ਆਈਏਸੀ ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਪ੍ਰੈਲ 2005 ‘ਚ ‘ਸਟੀਲ ਕਟਿੰਗ’ ਦੀ ਰਸਮ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਟੀਲ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਸੇਲ) ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ (ਡੀ.ਆਰ.ਡੀ.ਐੱਲ.) ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸਵਦੇਸ਼ੀਕਰਨ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਆਈਏਸੀ ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜੰਗੀ ਬੇੜੇ ਦੀ ‘ਕਿਲ’ ਫਰਵਰੀ 2009 ਵਿੱਚ ਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। IAC ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਸਤ 2013 ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 262 ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਚੌੜਾਈ 62 ਮੀਟਰ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਡ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ 43000 ਟਨ ਦਾ ਭਾਰ ਚੁੱਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ 7500 ਨੌਟੀਕਲ ਮੀਲ ਯਾਨੀ 13890 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫਰ 28 ਗੰਢਾਂ ਭਾਵ ਲਗਭਗ 51 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ 1600 ਕਰੂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿਚ 2200 ਕੰਪਾਰਟਮੈਂਟ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਲਾਹਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਣਾਏ ਗਏ ਕੈਬਿਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਹ ਉੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ, ਜਹਾਜ਼ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ, ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਈਆਂ ਹਨ। ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਮੈਡੀਕਲ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਓਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਥੀਏਟਰ, ਫਿਜ਼ੀਓਥੈਰੇਪੀ ਕਲੀਨਿਕ, ਆਈਸੀਯੂ, ਲੈਬਾਰਟਰੀ, ਸੀਟੀ ਸਕੈਨਰ, ਐਕਸਰੇ ਮਸ਼ੀਨ, ਡੈਂਟਲ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਆਈਸੋਲੇਸ਼ਨ ਵਾਰਡ ਅਤੇ ਟੈਲੀਮੈਡੀਸਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਰਿਲੀਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਈਏਸੀ ਵਿਕ੍ਰਾਂਤ ਮਿਗ-29ਕੇ, ਕੇਮੋਵ-31, ਐੱਮਐੱਚ-60ਆਰ ਮਲਟੀ-ਰੋਲ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਵਾਲੇ 30 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਿੰਗ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ।
