ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਫੌਜ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਇਸ ਸਕੀਮ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਸਕੀਮ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜੰਮੂ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਫੌਜ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲਿਸ ਜਾਂ ਹੋਰ ਬਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸੀ। ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਘੁਸਪੈਠ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਉਸ ਯੋਜਨਾ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੰਸੀ ਪੀ.ਟੀ.ਆਈ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਜੰਮੂ ਦੇ ਕੁਝ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਫੌਜ ਦੀ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਫੋਰਸ ‘ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਈਫਲਜ਼’ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੰਮੂ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਫੌਜ ਕੋਲ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਘੁਸਪੈਠ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ (ਸੀ.ਆਈ.ਐੱਫ.) ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੰਮੂ ਖੇਤਰ ਲਈ ਡੈਲਟਾ ਫੋਰਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਡੋਡਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਰੋਮੀਓ ਫੋਰਸ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਜੌਰੀ ਅਤੇ ਪੁੰਛ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਯੂਨੀਫਾਰਮ ਫੋਰਸ ਊਧਮਪੁਰ ਅਤੇ ਬਨਿਹਾਲ ਖੇਤਰ ਲਈ ਹੈ।
ਪੀਟੀਆਈ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਲਈ ਦੱਖਣੀ ਪੀਰ ਪੰਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਟੁਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਨੀਮ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਅਤੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸੀ ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਇਸ ਨੂੰ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਜੰਮੂ ਖੇਤਰ ‘ਚ 17 ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੇ 10 ਜਵਾਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
1 ਜਨਵਰੀ 20 23 ਨੂੰ ਰਾਜੌਰੀ ਦੇ ਡੰਗਰੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 7 ਨਾਗਰਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਅਤੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਵੀ ਹੋਏ। 20 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਨੂੰ, ਪੁੰਛ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਮੇਂਢਰ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਭੱਟਾ ਦੁਰੀਅਨ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦੇ ਵਾਹਨ ‘ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ 5 ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਪਾਹੀ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇਫ਼ਤਾਰ ਲਈ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ 5 ਮਈ ਨੂੰ ਰਾਜੌਰੀ ਦੇ ਕੰਢੀ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਈਈਡੀ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਪੈਰਾ ਕਮਾਂਡੋ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਘਟਨਾ ‘ਚ ਮੇਜਰ ਰੈਂਕ ਦਾ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਫੌਜ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ (ਯੂ.ਐੱਚ.ਕਿਊ.) ਵੱਲੋਂ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਗਵਰਨਰ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਸਿਨਹਾ ਹਨ। ਫੌਜ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਬਲਾਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਹਨ।
ਇਕ ਹੋਰ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਪੂਰੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਕਰੀਬ 1.3 ਲੱਖ ਫੌਜੀ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 80 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਫੌਜੀ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ‘ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਈਫਲਜ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ 40 ਤੋਂ 45 ਹਜ਼ਾਰ ਜਵਾਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕੇਂਦਰੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਯਾਨੀ ਸੀਆਰਪੀਐੱਫ ਦੇ ਕਰੀਬ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਕਰੀਬ 45 ਹਜ਼ਾਰ ਜਵਾਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ‘ਚ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 83 ਹਜ਼ਾਰ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਵੀ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹੋਰ ਕੇਂਦਰੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਪੁਲਿਸ ਬਲਾਂ (ਸੀਏਪੀਐੱਫ) ਦੀਆਂ ਵੀ ਹਨ। ਕੁਝ ਸੀਏਪੀਐੱਫ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੀ ਵਾਦੀ ਵਿੱਚ ਹਨ।
